Ưu điểm của hệ thống tưới nhỏ giọt là tiết kiệm nước, do nước tưới được cấp trực tiếp cho cây trồng, không bị thất thoát do bốc hơi và thấm sâu. Tưới nhỏ giọt còn có khả năng giữ được độ ẩm đồng đều trong tầng đất canh tác góp phần nâng cao năng suất cây trồng. Hiệu quả tiết kiệm nước của công nghệ tưới nhỏ giọt cho cây bưởi được xác định bằng cách so sánh lượng nước tưới giữa khu thí nghiệm tưới nhỏ giọt và khu đối chứng. Kết quả tính toán hiệu quả tiết kiệm nước áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt cho cây bưởi năm 2009 cho thấy lượng nước tưới ở khu thí nghiệm giảm được 425 m3 /ha/năm, tức là tiết kiệm được 40% so với lượng nước tưới áp dụng kỹ thuật tưới rãnh thông thường. Kết quả thực nghiệm cũng cho thấy áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt ngoài hiệu quả tiết kiệm nước, còn làm tăng năng suất cây trồng. Năng suất bưởi tại khu thí 31 nghiệm đạt 30.2 tấn/ha, tăng 8% so với khu đối chứng

Hình ảnh minh họa

1.      Tưới nhỏ giọt giúp tiết kiệm nước:

2.      Tưới nhỏ giọt có tốc độ tưới chậm

3.      Tưới nhỏ giọt kết hợp dùng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật

4.      Có thể tưới bằng nước có nồng độ muối cao

Một ưu  điểm rất rõ của hệ thống tưới nhỏ giọt là  có thể dùng nước có hàm lượng muối tương đối cao để tưới. Để cây trồng phát triển tốt nhất, cần duy trì độ ẩm ở vùng rễ trong một khoảng ẩm độ nhất định. Độ  ẩm này tùy thuộc mức độ khó khăn của cây trồng khi hút nước từ trong đất .

Đối với đất rất khô, con số âm càng lớn, đối với đất ở trạng thái bão hòa, trị số bằng zero. Tổng lượng nước tiềm thế trong vùng rễ cây là tổng của tiềm thế matric và tiềm thế osmotric. Vì tiềm thế matric gần bằng zero trong hệ thống tưới nhỏ ( do độ ẩm cao), thành phần tiềm thế osmotric có thể có trị số âm lớn, chỉ rõ hàm lượng muối cao, mà không gây hại cho sự phát triển của cây trồng. Điều này không thể có đối với các cách tưới khác.

5.      Tưới nhỏ giọt giúp cải thiện chất lượng nông sản

6.      Tưới nhỏ giọt được áp dụng cho mọi địa hình

7.      Tưới nhỏ giọt và các lợi ích khác: Trong mùa khô hay ở những vùng có khí hậu khô  hạn, hệ thống tưới nhỏ giọt có thể giúp hạn chế được dịch hại ( bệnh và côn trùng) vì lá cây không bị ướt. Với chỉ một vùng đất mặt nhỏ được tưới, các hoạt động đồng áng khác vẫn có thể được tiếp tục trong khí tưới; cỏ dại vì vậy cũng bị hạn chế rõ rệt. Gió không có ảnh hưởng đến sự phân bổ nước, trong khi hệ thống tưới phun thường bị. Hệ thống tưới nhỏ giọt sẽ giúp giảm chi phí lao động rất nhiều.

Hiệu quả mô hình tưới nước nhỏ giọt trên cây hồ tiêu 

Ông Lưu Đức Ngọc- Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại tổng hợp Thương Ngọc (phường Bắc Lý- TP. Đồng Hới) là một trong những người tiên phong trong việc ứng dụng mô hình tưới nước nhỏ giọt cho cây tiêu. Ông Ngọc cho biết, gia đình ông có một trang trại ở thị trấn Nông trường Việt Trung. Do trang trại trồng tiêu và cây ăn quả của ông nằm trên địa hình đồi núi, việc đảm bảo nguồn nước tưới gặp nhiều khó khăn, nhất là về mùa hè, nhu cầu nước tưới cho các loại cây trồng rất lớn, trong đó có 2ha tiêu đang trong thời kỳ thu hoạch. Năm 2015, ông Ngọc đã mày mò tìm hiểu và đưa vào ứng dụng hệ thống tưới tiết kiệm bằng phương pháp tưới nhỏ giọt cho cây tiêu. Theo đánh giá, sau hơn 2 năm sử dụng hệ thống tưới này, cây tiêu có sự phát triển đồng đều, năng suất và chất lượng tiêu tốt hơn, đặc biệt hiệu quả sản xuất tăng cao và ổn định nhờ giảm được chi phí sản xuất. Điều quan trọng là biện pháp tưới nhỏ giọt này đã giúp tiết kiệm nguồn nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang ngày càng nghiêm trọng hiện nay.

Mô hình tưới nước nhỏ giọt trên cây tiêu tại trang trại của ông Lưu Đức Ngọc

Dẫn chúng tôi ra vườn tiêu, ông Ngọc giới thiệu về hệ thống tưới nhỏ giọt mà ông đang sử dụng. Hệ thống tưới nước nhỏ giọt gồm một đường ống có cấu trúc rất đặc biệt, được lắp đặt gồm 3 bộ phận là máy bơm, bộ điều khiển trung tâm và hệ thống dây nhỏ giọt được đặt chạy dài theo các luống tiêu. Trên đường ống, tại những điểm nhỏ giọt nước đều có áp lực như nhau để luôn giữ lượng nước đồng đều khi tưới, hạn chế xói lở và tăng độ ẩm cho đất, giúp cây tiêu phát triển tốt đều nhau. Ngoài ra, một số dưỡng chất hữu cơ còn được hoà tan vào nguồn nước tưới, thông qua hệ thống tưới nhỏ giọt sẽ giúp cho các cây tiêu tiếp nhận với số lượng và chất lượng đồng đều làm cho các cây tiêu phát triển như nhau.
Ông Lưu Đức Ngọc cho biết, sau khi mô hình tưới nước nhỏ giọt mang lại thành công trong việc trồng tiêu, nhiều hộ dân đã đến tìm hiểu và nhờ ông giúp họ lắp đặt mô hình. Đến nay, đã có khoảng 50 hộ dân trên địa bàn tỉnh tham gia mô hình. Các hộ gia đình thực hiện mô hình tưới nhỏ giọt trong sản xuất tiêu cho biết, cách tưới nhỏ giọt cho cây tiêu không những giảm thiểu được lượng nước thất thoát mà còn tiết kiệm lượng điện tiêu thụ, công lao động, giúp đất luôn tươi xốp và đặc biệt là đã giảm đáng kể chi phí sản xuất.
Ông Nguyễn Văn Diệm ở tiểu khu Hữu Nghị (Thị trấn Nông trường Việt Trung) hiện có 4ha tiêu, trong đó hơn 2ha đã cho thu hoạch và 2ha đang bước vào thời kỳ thu hoạch. Cả 4ha tiêu của ông đều đang áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt từ 2 năm nay.
Ông Diệm chia sẻ: Trước đây, vườn tiêu của tôi đều được tưới nước theo phương pháp thủ công, tức là công nhân cầm vòi nước đi tưới cho từng trụ tiêu. Tính toán sơ sơ, lúc tôi thuê máy bơm và người tưới thì chi phí cho việc tưới tiêu là 1,5 triệu đồng/ha, sau đó tôi tự mua máy bơm và thuê người tưới thì chi phí giàm còn 500.000 đồng/ha. Tuy nhiên, với nhà vườn trồng tiêu, mức chi phí này khá cao, ngoài ra còn gây thất thoát lượng nước khá lớn do dòng nước mạnh tập trung vào một chỗ tại gốc; đặc biệt, do địa hình của vườn tiêu ở vùng này có độ dốc lớn nên khi tưới nước chảy tràn từ trên cao xuống thấp thường gây xói mòn đất, chất dinh dưỡng cũng theo đó mà mất đi. Sau đó tôi tìm hiểu và áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt do anh Ngọc cung cấp thì thấy lợi hơn hẳn, nhất là tiết kiệm đáng kể công lao động, do cách tưới cũ phải có người giám sát tưới để khi luống tiêu này đầy nước thì chuyển đường ống sang luống tiêu khác. Nói về hiệu quả thì đúng là lợi hơn hẳn, bởi trước đây, khi chạy máy bơm nước, với 4 ha trồng tiêu, chúng tôi phải tưới 3-4 ngày mới xong, tuy nhiên với cách tưới nhỏ giọt thì cứ 1ha tiêu tưới khoảng 2 giờ đồng hồ. Trong một ngày, chúng tôi có thể tưới hết cả vườn tiêu, lại không mất tiền thuê nhân công. Đặc biệt, mô hình tưới tiêu nhỏ giọt tuy lượng nước không nhiều nhưng nhờ được thẩm thấu nên giữ được độ ẩm lâu, giúp cây tiêu luôn phát triển xanh tốt.
Quá trình lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt cho các chủ vườn tiêu ở thị trấn Nông trường Việt Trung, nhận thấy nhu của người dân Quảng Bình rất lớn, Công ty TNHH sản xuất thương mại tổng hợp Thương Ngọc đã quyết định làm đại lý cung cấp hệ thống tưới nước nhỏ giọt để bà con nông dân thuận tiện trong việc lựa chọn sản phẩm cho sản xuất. Hiện tại, ngoài việc áp dụng tưới nước cho cây tiêu, mô hình tưới nước nhỏ giọt cũng có thể áp dụng cho tất cả các loại cây trồng khác bằng các loại dây dẫn, hệ thống phun tưới phù hợp với đặc điểm từng loại cây. Một số mô hình tưới nhỏ giọt tiết kiệm trên cây ăn quả, tưới phun sương trên cây rau màu hiện đã được các nhà vườn trồng rau như nông trang sản xuất rau sạch An Nông (Hòa Trạch - Bố Trạch), trang trại sản xuất rau VietGAP của anh Võ Đại Nghĩa (Hồng Thủy - Lệ Thủy)... áp dụng vào sản xuất được đánh giá cao trong việc tăng hiệu quả sản xuất do tiết kiệm được chi phí nhân công, điện và tiết kiệm nguồn nước tưới.

Tổng hợp